Stad Jena presenteert goedkeurbare begroting
-
Financiële slagkracht blijft intact
-
Voortdurende hoge investeringsprogramma's voor de succesvolle ontwikkeling van de stad Jena
-
Cultuur, sociale zaken en vrijwilligerswerk blijven belangrijke onderdelen van de stad
De stad Jena heeft haar begroting voor 2025 en 2026 opgesteld. Met een totale omvang van 468,3 miljoen euro voor 2025 en een groot aantal consolidatiemaatregelen is voldaan aan de wettelijke vereisten voor een goedkeurbare begroting. Dit is een belangrijke stap op weg naar het behoud van de financiële slagvaardigheid van de stad Jena, zelfs in economisch moeilijke tijden. De ontwerpbegroting is bij de gemeenteraad ingediend als resolutie voor de vergadering van 18 december 2024.
Waar komen de middelen vandaan en waarvoor worden ze gebruikt?
Het begrotingsplan laat zien hoe de financiële middelen van de stad Jena worden verdeeld. In 2025 is de begroting als volgt opgebouwd:
Inkomsten:
- Belastingen: € 172,6 miljoen
- Federale en staatssubsidies: € 216,9 miljoen
- Dienstenheffingen: € 16,5 miljoen
- Terugbetalingen: € 28,0 miljoen
- Overige inkomsten: € 11,2 miljoen
- Totale inkomsten: € 445,2 miljoen
Uitgaven:
- Burgerzaken, veiligheid en orde: € 54,0 miljoen
- Onderwijs en jeugdzaken: € 163,1 miljoen
- Sociale zaken en gezondheid: € 141,1 miljoen
- Cultuur en vrije tijd: € 25,2 miljoen
- Infrastructuur, mobiliteit en milieu: € 45,9 miljoen
- Stadsontwikkeling en huisvesting: € 21,9 miljoen
- Centrale diensten: € 17,1 miljoen
- Totale uitgaven: 468,3 miljoen euro
Tegenover de inkomsten van 445,2 miljoen euro staan de uitgaven van 468,3 miljoen euro. Het verschil kan worden gedekt door overschotten uit voorgaande jaren. De begroting is dus niet in evenwicht, maar kan toch worden goedgekeurd.
Het belang van een goedkeurbare begroting
Een goedkeurbare begroting zorgt voor financiële stabiliteit en de mogelijkheid om te investeren in belangrijke toekomstige projecten. Dit is vooral belangrijk in tijden van hoge kostenstijgingen en onzekere economische vooruitzichten. De huidige dubbele begroting creëert planningszekerheid en stelt de stad in staat om haar hoge prestatieniveau te behouden zonder te bezuinigen op het gebied van cultuur, sociale zaken of vrijwilligerswerk.
Burgemeester Thomas Nitzsche benadrukt het belang van de gepresenteerde begroting:
"We moesten veel aanpassingen doen om in moeilijke tijden tot een goedkeurbare begroting te komen. Het was vooral belangrijk voor ons dat we onze verantwoordelijkheid blijven nemen op het gebied van vrijwilligerswerk, cultuur en sociale zaken, terwijl we tegelijkertijd de positie van Jena als vestigingsplaats voor bedrijven en wetenschap verder versterken."
Hoofd Financiën en burgemeester Christian Gerlitz voegt hieraan toe:
"Met deze begroting geven we een duidelijk signaal af: we houden vast aan onze investeringsprojecten en handhaven het hoge prestatieniveau van onze stad. We zijn erin geslaagd om in onzekere tijden plannen te maken voor de toekomst en hebben, in tegenstelling tot de staat en de federale overheid, al duidelijkheid gecreëerd voor 2025 en gezorgd voor stabiliteit in de structuren."
Maatregelen die leiden tot een goedkeurbare begroting
Om de begroting goedkeurbaar te maken, waren uitgebreide consolidatiemaatregelen nodig, die succesvol waren dankzij intensieve besprekingen met alle eigen bedrijven van de stad en de gespecialiseerde diensten van de administratie.
"Elke dienst speelde zijn rol in het realiseren van het gemeenschappelijke doel van een goedkeurbare begroting. Ik wil hiervoor mijn oprechte dank uitspreken, want ik ben me ervan bewust dat iedereen de grenzen van het mogelijke heeft opgezocht, wat soms pijnlijk is," zegt hoofd Financiën Gerlitz.
Na slechts een bescheiden toename van het aantal banen in de kernadministratie om aan de toegenomen verplichte taken te voldoen, werd in de administratie voor de dubbele begroting 25/26 een besparing van 5,3 miljoen euro op personeelskosten gerealiseerd. Door bijvoorbeeld langdurige ziekte, deeltijdwerk of gedeeltelijke pensionering worden sommige functies tijdelijk niet ingevuld of kosten ze geen geld. Uit cijfers van de afgelopen jaren blijkt dat dit ongeveer 4% van de personeelskosten uitmaakt. Deze korting is daarom toegepast op de "volledige" kosten van de gehele personeelsformatie.
De komende vijf jaar wordt nog eens 8 miljoen euro bespaard op algemene administratieve materiële kosten.
Daarnaast zullen er in 2025 resoluties aan de gemeenteraad worden voorgelegd om de tarieven voor kinderdagverblijven en een kleine aanpassing van het lokale vervoersplan te wijzigen. De tarieven voor kinderdagverblijven moeten worden aangepast aan de kostenstijging sindsdien door de maximumbedragen die sinds 2015 ongewijzigd zijn gebleven, aan te passen. In het lokale vervoer moet 500.000 euro worden bespaard met behoud van de algemene efficiëntie. Het verlies van het lokale openbaar vervoer in Jena zal in de planningsperiode oplopen tot ongeveer 20 miljoen euro per jaar en bereikt een niveau dat niet meer kan worden gecompenseerd door de kruisvereniging van gemeentelijke nutsbedrijven. Om de subsidie-eisen van de Stadtwerke Group te beperken tot een orde van grootte die nog net binnen de begroting past, is het noodzakelijk om ten minste kleine beperkingen aan te brengen die hanteerbaar zijn voor het uitstekend uitgeruste lokale vervoersnetwerk van Jena. Het is aan de gemeenteraad om te beslissen waar deze moeten plaatsvinden als onderdeel van het lokale vervoersplan.
Het besluit over de onroerendgoedbelastingtarieven zorgt ervoor dat de belastingdruk zo eerlijk en sociaal aanvaardbaar mogelijk wordt verdeeld. Het aanslagpercentage voor onroerendgoedbelasting B wordt drastisch verlaagd met 95 punten tot 400 punten. Dit betekent dat de hervorming van de onroerendgoedbelasting in Jena inkomstenneutraal is. Toch zal de belastingdruk in zekere mate verschuiven van niet-residentieel vastgoed naar residentieel vastgoed. Dit is niet te wijten aan de beslissing van de stad, maar aan de correctie van de jarenlange ontwikkeling van vastgoedwaarden die nu door de federale wetgever is gemaakt. Met aanslagvoeten van 495 tot 2024 en 400 vanaf 2025 zal de belastingdruk voor niet-woningen dalen van €4,85 miljoen naar €3,3 miljoen, terwijl deze voor woningen zal stijgen van €7,2 miljoen naar €8,8 miljoen. Deze verschuivingen doen zich voor in alle Thüringse gemeenten, hoewel ze in Jena relatief bescheiden zijn. De belastingdruk op woningen is gestegen met gemiddeld 22 procent, vergeleken met 35 procent in bijvoorbeeld Erfurt.
Tegelijkertijd investeert de stad Jena in de infrastructuur en de bedrijfslocatie. Dit omvat ook het constant houden van de bedrijfsbelasting. Steun voor JenaKultur of subsidies aan Stadtwerke Jena GmbH en de organisatie voor bedrijfsontwikkeling blijven ook een integraal onderdeel van de financiële planning.
Inzicht in de investeringsprogramma's van de gemeentelijke bedrijven
Gemeentelijk Vastgoed Jena (KIJ)
Investeringsprojecten bij KIJ richten zich op de verdere uitbreiding van Jena als onderwijscentrum en op duurzaamheid en energie-efficiëntie in gemeentelijke gebouwen. Zo wordt het schoolterrein Kulturanum gerenoveerd en uitgebreid, komt er een sporthal met toeschouwerscapaciteit en wordt de verlichting in scholen omgebouwd naar LED. Andere geplande projecten in de stad zijn de renovatie van de voormalige dermatologische kliniek en het buurthuis in Winzerla.
JenaKultur
De subsidieovereenkomst voor JenaKultur heeft als doel om de cultuur van de stad op lange termijn op een hoog niveau veilig te stellen en verder te ontwikkelen en bij te dragen aan de stabilisering en verbetering van de levenskwaliteit en beleving van de burgers en gasten van Jena met behulp van kunst, cultuur, cultuureducatie, citymarketing en toerisme. De komende vier jaar zullen voor JenaKultur gevuld worden met de voortzetting en implementatie van belangrijke strategie- en conceptprocessen - bijvoorbeeld voor de stedelijke musea van Jena of de markten en stadsfeesten.
Kommunalservice Jena (KSJ)
De investeringsprojecten van KSJ zijn gericht op energie-efficiëntie en duurzaamheid. Ze zijn bedoeld om de bedrijfskosten op de lange termijn te verlagen, de klimaatdoelstellingen van de stad Jena te ondersteunen en burgers toekomstgerichte mobiliteitsoplossingen te bieden. Een belangrijke maatregel is de elektrificatie van het bedrijfswagenpark. Tegen 2035 zal dit betrekking hebben op ongeveer 200 voertuigen, met name op het gebied van bedrijfsvoertuigen en vrachtwagens (veegmachines tot vuilniswagens).
Tot de investeringen in wegeninfrastructuur behoren de rotonde in de Wiesenstraße, die momenteel wordt aangelegd, de aanstaande renovatie van de brug over de Forstweg en de noordelijke verlenging van de tramlijn.
jenarbeit
Het dienstenaanbod van jenarbeit voor de begeleiding, advisering en ondersteuning van burgers blijft gehandhaafd. Een van de kerncompetenties van het gemeentelijke arbeidsbureau is het samenbrengen van bedrijven en werkzoekenden. Daarom zullen het arbeidsbureau van Jena en jenarbeit ook dit jaar gezamenlijke evenementen initiëren en samen op banenbeurzen verschijnen, onder andere op de regionale beurs "Thüringen is de toekomst" eind augustus 2025.
Bureau voor economische ontwikkeling van Jena
Het agentschap voor economische ontwikkeling van Jena zal ook de komende jaren de taken uitvoeren die het van de gemeenteraad heeft gekregen. Er is nog steeds financiering gepland voor de impulsregio Jena-Weimar-Erfurt, de vereniging JenaDigital en Witelo. De dienstverlening van de Economische Dienst blijft stabiel.
Regiebetrieb KITT (gemeentelijke informatietechnologie en telecommunicatie)
Het Regiebetrieb KITT, dat nieuw werd opgericht op 1 januari 2023, is sindsdien verantwoordelijk voor de op behoeften en budget gebaseerde inkoop, exploitatie en bijbehorende diensten voor de informatie- en communicatietechnologie van de gemeenteraad van Jena en de aangesloten gemeentebedrijven. Het algemene bedrijfsplan voor 2025/2026 omvat de kosten van lopende bestaande toepassingen, noodzakelijke herinvesteringen in de bestaande infrastructuur, noodzakelijke investeringen in IT-beveiligingsmaatregelen en de strategische projecten van de stad op het gebied van IT en digitalisering.
Toekomstperspectieven
De stad verwacht dat slimme investeringen en het handhaven van een stabiel prestatieniveau een positieve economische ontwikkeling mogelijk zullen maken. Hoewel de financiële speelruimte momenteel beperkt is, biedt de dubbele begroting een betrouwbare basis om de komende jaren succesvol vorm te geven.