Badanie miasta Jena na temat atrakcyjności centrum miasta
Handel detaliczny, dostępność i wystrój centrum miasta to centralne elementy atrakcyjnego centrum zarówno dla mieszkańców, jak i gości odwiedzających Jenę. Są to wyniki badań miejskich przeprowadzonych przez Wydział Geografii Gospodarczej Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie we współpracy z Wydziałem Rozwoju Miast i Środowiska. Są one oparte na ankiecie przeprowadzonej wśród 1342 osób w rejonie miasta Jena.
Długoletnie badania, prowadzone od 1991 r. i po raz ostatni w 2016 r. przez profesora Güntera Meyera z Wydziału Geografii Uniwersytetu w Moguncji, po raz pierwszy zostały przeprowadzone w 2019 r. przez Katedrę Geografii Gospodarczej Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie. Projekt i treść badania pozostały w dużej mierze niezmienione w celu zapewnienia porównywalności wyników. Interesujące dla badaczy były m.in. pytania o to, jak zwiedzający postrzegają centrum Jeny, jak oceniany jest handel detaliczny i jak często rozmówcy odwiedzają okoliczne miasta na zakupy.
Wyniki pokazały, że centrum Jeny jest oceniane przez ankietowanych jako atrakcyjne dla bardzo atrakcyjnych - przynajmniej około trzech czwartych przechodniów zgodziło się z tym stwierdzeniem. Prof. dr Sebastian Henn, kierownik projektu studiów miejskich i kierownik katedry geografii ekonomicznej Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie, również podąża za tą zasadniczo pozytywną oceną: "Wyniki badania pokazują, że centrum miasta jest nadal postrzegane w przeważającej mierze pozytywnie, pomimo nieco negatywnego trendu od 2008 roku. 76 procent osób biorących udział w badaniu jest tu zdecydowanie bardzo dobrą wartością". Jednocześnie autorzy badania wymieniają również 15 zaleceń dotyczących działań na rzecz zaspokojenia potrzeb ludności i gości w przyszłości. Szczególną uwagę zwraca się na obszary handlu detalicznego i transportu oraz aspekty projektowe.
Zalecenie dla handlu detalicznego
Głównym zaleceniem jest wzmocnienie stacjonarnego handlu detalicznego w centrum miasta Jeny poprzez zastosowanie multi- i cross-channelingu, tzn. dystrybucji poprzez kilka kanałów sprzedaży, idealnie ze sobą połączonych, oraz poprzez połączenie w sieć usług analogowych i cyfrowych. "Długi szereg czasowy pozwala nam zauważyć, że grupa docelowa osób powyżej 65 roku życia, często postrzegana również jako analogiczna grupa wiekowa, coraz częściej dokonuje zakupów w Internecie. Handel detaliczny musi dostosować się do tego faktu jeszcze bardziej niż dotychczas", mówi Anika Zorn, pracownik Katedry Geografii Gospodarczej, która prowadziła badania wraz ze swoimi kolegami Björnem Braunschweigiem i Matthiasem Hannemannem.
Dalsza promocja rozwoju alternatyw dla zmotoryzowanego transportu prywatnego oraz dalsza promocja tzw. multimodalności w obszarze śródmieścia odpowiada również centralnym zagadnieniom zrównoważonego rozwoju miasta Jeny. Należą do nich m.in. wdrożony już inteligentny system prowadzenia parkingów, rozwiązania w zakresie koordynowanej regionalnie strategii P+R oraz poprawa dostępności centrum miasta z regionu. W ponad 2000 propozycji ulepszeń wymienionych przez osoby, z którymi przeprowadzono rozmowy, duża część z nich jest skierowana na obszar "projektowanie". Najczęściej pożądanymi obszarami działania są tu w szczególności poprawa jakości pobytu w centrum miasta, poszerzenie możliwości rekreacyjnych, terenów zielonych, gastronomii oraz tworzenie miejsc spotkań lub zwiększenie oferty kulturalnej.
Christian Gerlitz, burmistrz i kierownik departamentu rozwoju miejskiego i środowiska naturalnego, postrzega wyniki studium miejskiego jako potwierdzenie i zachętę do kontynuacji rozpoczętych już działań i rozwoju w obszarze śródmieścia. "Uruchomienie systemu naprowadzania parkowania umożliwiło już wdrożenie istotnego elementu odciążającego ruch wewnątrzmiejski i zastosowano się do pierwszych zaleceń z badania. Rozbudowa obszaru Eichplatz z Nowym Ogrodem Miejskim spełnia również pragnienie mieszkańców, którzy chcą mieć więcej możliwości rekreacji, terenów zielonych i miejsc spotkań w centrum miasta.
Znaczenie dla przyszłych decyzji planistycznych
Christian Gerlitz nie uważa jednak za wadę, że badania zostały przeprowadzone na długo przed wydarzeniami, które nastąpiły po pandemii korony, a które były szczególnie drastyczne dla handlu detalicznego i gastronomii. "To właśnie długoterminowy charakter badań nad miastem pozwala nam wypowiedzieć się na temat trendów w zachowaniu i postrzeganiu przechodniów podczas ich wizyty w centrum Jeny oraz odpowiednio zareagować. Pandemia koronacyjna będzie stanowić wielkie wyzwanie dla przyszłego rozwoju centrum miasta, dlatego wypowiedzi te mają ogromne znaczenie dla przyszłych decyzji planistycznych - tak, aby Jena pozostała atrakcyjna".
Wyniki badania Jena City Study zostaną włączone do aktualizacji koncepcji handlu detalicznego miasta Jena. Aktualnie obowiązująca koncepcja handlu detalicznego pochodzi z 2015 roku, a jej aktualizacja ma rozpocząć się w przyszłym roku.