10 dni - 10 krajów. Etap 20: Republika Serbska

Republika Serbska jest państwem składowym w systemie Związku Państw Bośni i Hercegowiny dążącym do uzyskania (pełnej) autonomii lub aneksji z sąsiednim państwem Serbią. Zgodnie z konstytucją jej stolica znajduje się w Sarajewie. W rzeczywistości Banja Luka na północy jest politycznym centrum Republiki Serbskiej. To tutaj znajduje się parlament, rząd i premier. Ponad 80 procent mieszkańców to Serbowie, około 14 procent to Bośniacy. Ponadto około 5 procent stanowią Chorwaci i inne mniejszości.

Szczególny charakter bośniackiego związku państw jest produktem transformacji Jugosławii i późniejszych konfliktów zbrojnych, w których w tej części kraju walczyli ze sobą Serbowie, Chorwaci i Bośniacy. Konflikt został rozwiązany w porozumieniu z Dayton z 1995 roku, które stworzyło dwa podmioty pod parasolem konfederacji: Federacja Bośni i Hercegowiny oraz Republika Serbska. Obie dzielą terytorium kraju niemal po równo, przy czym części kraju dotknięte poważnie tzw. czystkami etnicznymi, jak np. Srebrenica, leżą po stronie Serbskiej. Do tego dochodzi okręg Brčko, czyli de facto samorządowa strefa w północno-wschodniej części kraju.

Chociaż grupy ludności bośniackiej i serbskiej w ich unii państwowej płacą tą samą walutą, marką wymienialną, a samochody mają te same symbole na tablicach rejestracyjnych, linie podziału między tymi dwoma podmiotami są wyraźnie widoczne. Na ulicach Republiki Serbskiej powiewają nie tylko flagi w serbskich barwach narodowych, ale kraj ten ma również swój hymn i herb, a nawet własne pismo - cyrylicę, która jest najczęściej używana.

Na płaszczyźnie politycznej przez długi czas po wojnie wydarzenia zdominowała radykalnie nacjonalistyczna Srpska Demokratska Stranka (Serbska Partia Demokratyczna). Ostatnio, w 2008 roku, wezwała do przeprowadzenia referendum w sprawie secesji Republiki Serbskiej. Pod koniec ubiegłego roku działania separatystów znów nabrały tempa. Między innymi zdominowany przez serbskie interesy parlament w Banja Luce zdecydował w grudniu o odłączeniu kraju od systemu sądowniczego i podatkowego, a także od armii Związku Państw Bośni i Hercegowiny.

Tekst i zdjęcie: Christian Faludi

Kontekst wyjazdu:
https://rathaus.jena.de/de/von-jena-aus-10-laender-10-tagen