Upamiętnienie ofiar NSU

Enver Şimşek został zamordowany w Norymberdze przez członków tzw. narodowosocjalistycznego podziemia 11 września 2000 r., 23 lata temu. Na placu Envera Şimşeka przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, administracji miejskiej i rady miasta uczcili dziś pamięć ofiar NSU wraz z burmistrzem dr Thomasem Nitzsche. Przemówienie burmistrza można przeczytać tutaj:

Szanowni Państwo!

Cieszę się i jestem wdzięczny, że zebraliśmy się dzisiaj w poniedziałkowe popołudnie, aby po raz kolejny w tym roku upamiętnić ofiary narodowosocjalistycznego podziemia, NSU.

Debaty w dzisiejszym codziennym życiu politycznym są często szorstkie, antydemokratyczne postawy w naszym społeczeństwie rosną, podobnie jak w wielu innych krajach. Ludzie są niepewni przyszłości. Dlatego tym ważniejsze jest, abyśmy pamiętali, do czego prowadzi polityczny ekstremizm.

Pamięć o ofiarach NSU i pogodzenie się z tym, co się stało, jak mogło dojść do morderstw i dlaczego późniejsze śledztwo i ściganie sprawców było tak wadliwe, grozi zejściem na dalszy plan. Jednak pogodzenie się z przeszłością jest ważne, aby uzyskać lub utrzymać jasny obraz wydarzeń i warunków w naszym kraju, nawet w tych trudnych czasach. Dlatego ważne jest, że zebraliśmy się tutaj dzisiaj, aby upamiętnić ofiary narodowosocjalistycznego podziemia. Dobrze, że tu jesteście!

Plac tutaj nosi nazwę placu Envera-Şimşeka, po osobie, która musiała umrzeć jako pierwsza. Ponieważ imię, konkretna osoba, osobisty los pozwalają nam lepiej zrozumieć i współczuć temu, co wydarzyło się w tamtym czasie. Enver Şimşek został zamordowany w Norymberdze 11 września 2000 roku, 23 lata temu.

Jednak tablica pamiątkowa i nazwa placu upamiętniają również pozostałych ośmiu zamordowanych migrantów i zamordowaną policjantkę Michele Kiesewetter.

Kiedy spotykamy się tutaj, tak jak dzisiaj, pamiętamy o wszystkich ofiarach NSU. Po Enverze Şimşeku morderstwa trwały nadal.

• • W 2001 roku zginęli Abdurrahim Özüdoğru, Süleyman Taşköprü i Habil Kılıҫ,
  • w 2004 r. Mehmet Turgut został zamordowany,
  • w 2005 roku İsmail Yaşar i Theodoros Boulgarides.
  • W 2006 roku Mehmet Kubaşık i Halit Yozgat.
  • Rok później, 25 kwietnia 2007 roku, zastrzelono policjantkę Michèle Kiesewetter.

Wszyscy oni, mówię teraz o ofiarach migrantów, nie zrobili nic złego. Wyemigrowali do Niemiec wiele lat temu, aby zbudować dla siebie lepsze życie. Większość z nich pracowała na własny rachunek, ze wszystkimi związanymi z tym wyzwaniami. Wielu z nich miało rodziny, dzieci. Żony straciły mężów, dzieci straciły ojców.

Jakby tego było mało, pogrążeni w żałobie musieli stawić czoła podejrzeniom, że morderstwa były motywowane zaangażowaniem w przestępczość zorganizowaną, środowisko czerwonych latarni lub handel narkotykami. Te insynuacje bardzo często pochodziły od państwa, podczas gdy wskazania, że czyny mogły mieć podłoże ksenofobiczne, prawicowe ekstremistyczne, nie były poważnie ścigane lub w ogóle nie były ścigane. Trudno jest naprawdę zrozumieć cierpienie, jakie zostało zadane rodzinom.

Tym ważniejsze jest, abyśmy jako społeczeństwo pogodzili się z tą porażką, ocenili ją samokrytycznie i poprosili o wybaczenie.

Pięć lat temu postępowanie karne przeciwko wciąż żyjącym sprawcom zakończyło się wyrokami skazującymi i częściowo długimi wyrokami więzienia. Ważne jest, aby nadal pamiętać o tym, co się stało, o ofiarach, o cierpieniu zadanym ich krewnym. Ważne jest również uznanie cierpienia zadanego im przez władze państwowe, ponieważ zbyt długo władze państwowe nie badały możliwości prawicowego ekstremistycznego tła zabójstwa dziesięciu osób z sumiennością, która byłaby konieczna i oczywista.

Musimy pamiętać o ówczesnych wydarzeniach, morderstwach, a także o późniejszym braku wyjaśnienia i pogodzenia się z czynami dzisiaj i w przyszłości, aby to, co się tutaj wydarzyło, nie powtórzyło się. Aby wyciągnąć wnioski z przeszłości i zapobiec powtórzeniu się strasznych wydarzeń, my w Jenie musimy również nadal zajmować się kwestią tego, jak możliwe było powstanie tutaj narodowosocjalistycznego podziemia.

Pamięć o ofiarach może być realizowana na wiele sposobów i jest ważna, aby mieć oko na teraźniejszość i przyszłość. Artystyczne badanie morderstw NSU i powolne dochodzenie w sprawie zbrodni jest również ważnym podejściem.

Po roku pamięci NSU w 2021 r. Jena powinna kontynuować pracę nad naukową oceną i komunikacją historii NSU i jej ofiar. Musimy nadal opowiadać historię Envera Simseka i innych ofiar NSU, a przede wszystkim pokazywać młodym ludziom, dokąd prowadzą skrajne i nieludzkie ideologie.
Mając na uwadze ten cel, poprzednie stypendium Rosenthala w dziedzinie sztuk wizualnych zostanie przekształcone w stypendium na rzecz edukacji politycznej i wykorzystane do naukowej ponownej oceny czasu i środowiska, w którym NSU mogło powstać w Jenie.
Wyniki tej pracy zostaną następnie przełożone na koncepcję mediacji, którą będzie można wykorzystać w szkołach w Jenie. W tym miejscu chciałbym podziękować partnerom Okrągłego Stołu na rzecz Demokracji i JenaKultur, którzy promowali ten ważny krok i będą mu towarzyszyć w nadchodzących latach.

Obecnie musimy skupić się na wyraźnym przeciwdziałaniu przestępstwom przeciwko imigrantom i klimatowi ksenofobii. Wciąż potrzebne są trzy rzeczy: oprócz skutecznych dochodzeń prowadzonych przez policję, bezwzględnie potrzebujemy zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności, ale nie tylko, sieci, które już w przeszłości stanęły w obronie uchodźców. Jako społeczeństwo miejskie musimy pracować nad poprawą ogólnej atmosfery w codziennym życiu osób ze środowisk migracyjnych.

Często są to małe projekty i oznaki odwagi cywilnej, które jasno pokazują, że osoby ze środowisk migracyjnych należą do nas i że nie pozwolimy, aby ten społeczny konsensus nas załamał.

Obejmuje to również to, że jako miasto dajemy widoczne znaki, że nie tolerujemy klimatu strachu, zastraszania i przemocy w naszym mieście. Rozumiem przez to publicznie widoczne znaki, a także niepubliczne spotkania i rozmowy z osobami dotkniętymi przemocą, z ofiarami, aby wiedziały, że nie są same i do kogo mogą się zwrócić w razie potrzeby. Wszyscy musimy przeciwstawić się tym, a także wszystkim innym prawicowym ekstremistycznym i antyludzkim aktom!

Nazwanie placu Enver-Şimşek w tym miejscu trzy lata temu było ważnym i dostrzegalnym znakiem, który będzie trwał. Miejska konfrontacja społeczna z kwestią NSU poprzez coroczny projekt "No Line! Jena i kompleks NSU" dwa lata temu była ważnym wstępem do odpowiedzi na wiele pytań dotyczących powstania i działalności NSU. Szczera dyskusja na temat treści jest sposobem na wyleczenie otwartych ran z przeszłości i podniesienie świadomości na temat wysokiego poziomu czujności w teraźniejszości.

Wszystko to jest początkiem zachowania pamięci w świadomości miejskiej oraz akceptacji i radzenia sobie z własną odpowiedzialnością. Jednocześnie widzę wielkie wyzwanie, aby nie stracić z oczu tematu w świetle bieżących wydarzeń.

Ze względu na presję wywieraną na nasze społeczeństwo, tym ważniejsze jest, aby demokratyczna konstytucja naszego kraju, prawa człowieka i obywatela zostały zachowane. Jena przyjęła ponad 1500 osób z Ukrainy, które uciekły przed wojną. Chcemy, aby czuli się tu w Jenie bezpiecznie, czuli się jak w domu i znaleźli dom, nawet jeśli jest to tylko dom tymczasowy. To samo dotyczy uchodźców z poprzednich lat i wszystkich innych osób ze środowisk migracyjnych.

Cieszę się, że walka o nasze ludzkie współistnienie jest wspierana przez całe społeczeństwo miasta. Zaangażowanie inicjatyw obywatelskich jest tu kluczowe, bo to one odegrały decydującą rolę w posunięciu do przodu procesu naszej wewnątrzmiejskiej debaty.

Złóżmy teraz wieniec ku pamięci Envera Şimşeka i wszystkich innych ofiar NSU.

Gedenken an den 23. Todestag von Enver Şimşek am 11.9.2023 © Stadt Jena Oberbürgermeister Dr. Thomas Nitzsche gedenkt mit Vertretern der Zivilgesellschaft, Stadtverwaltung und Stadtrat den Opfern des NSU © Stadt Jena Kranzniederlegung am Enver-Şimşek-Platz © Stadt Jena