Jesienna prognoza podatkowa i wydatki socjalne pogarszają sytuację finansową miasta Jena
Obecna jesienna prognoza podatkowa nie złagodziła napiętej sytuacji budżetowej miasta Jena, na co liczono. Ponadto istnieją dodatkowe wydatki w obszarze wydatków socjalnych. W związku z tym w 2026 r. konieczne będzie również zamrożenie budżetu.
Według aktualnych prognoz, w 2025 r. miasto zbierze około 25 mln euro mniej podatku od handlu niż planowano - zamiast minus 19 mln euro oczekiwanych już latem. Prognozowany roczny deficyt wzrósł obecnie do około 56 mln euro. Pierwotnie miasto zakładało deficyt w wysokości 23 mln euro.
Oprócz zmian w obszarze podatku od handlu, budżet jest również obciążony ogromnym wzrostem wydatków socjalnych w niezwykle wysokim stopniu. Obecnie spodziewane jest przekroczenie budżetu o 12,7 mln euro. Tendencję tę można zaobserwować w całym kraju, jak wynika ze wspólnego komunikatu prasowego wydanego przez stolice wszystkich niemieckich krajów związkowych w dniu 29 października 2025 roku.
W Jenie wpływ mają między innymi wydatki na opiekę i pomoc integracyjną w sektorze młodzieżowym.
Wynik miejskiej spółki nieruchomości Kommunale Immobilien Jena (KIJ) również pogorszy się o około 1,5 mln euro, co również wpłynie na budżet gminy.
Do połowy grudnia administracja przedstawi propozycje dotyczące konkretnej kwoty odcięcia i budżetów, których to dotyczy.
Kategoryzacja nowej sytuacji
Dostępne obecnie dane pokazują znacznie gorszy rozwój sytuacji niż zakładano latem. Pomimo rozpoczętych już działań konsolidacyjnych - w tym oszczędności w administracji i operacjach wewnętrznych - zamrożenie w 2025 r. nie wystarczy do ograniczenia deficytu budżetowego.
"Obecne dane wyraźnie pokazały nam, że w nadchodzącym roku będziemy musieli podjąć znacznie silniejsze środki zaradcze. Nowy deficyt nie jest wynikiem pojedynczych niepożądanych zdarzeń, ale wyrazem ogólnokrajowego, strukturalnego obciążenia władz lokalnych. Działamy odpowiedzialnie i na wczesnym etapie, przygotowując zamrożenie budżetu na 2026 r." - mówi burmistrz i dyrektor finansowy Benjamin Koppe.
Dodaje: "Nasz cel jest jasny: ograniczyć ryzyko finansowe, rzetelnie wypełniać ustawowo określone zadania, a jednocześnie dokonywać ukierunkowanych korekt tam, gdzie wydatki mogą zostać tymczasowo odroczone. Mieszkańcy Jeny powinni móc polegać na tym, że miasto pozostanie zdolne do działania pomimo trudnej sytuacji".
Co dalej?
Do połowy grudnia administracja miasta opracuje propozycje dotyczące organizacji nowego zamrożenia budżetu. Dotyczą one w szczególności
- konkretnych kwot blokujących,
- pozycji wydatków, które mają być traktowane priorytetowo
- oraz zaktualizowany średnioterminowy plan finansowy.
Są one następnie zgłaszane Komisji Finansowej i Radzie Miasta. Jednocześnie administracja na bieżąco monitoruje rozwój sytuacji finansowej i w razie potrzeby zaproponuje dalsze środki.
Kontekst: Co oznacza zamrożenie budżetu?
Zamrożenie budżetu jest instrumentem zarządzania finansami gminy, który wchodzi w życie, jeśli w bieżącym roku budżetowym okaże się, że planowane dochody nie zostaną osiągnięte lub wydatki zostaną znacznie przekroczone. Podstawą prawną jest § 22 rozporządzenia budżetowego gminy Turyngia.
W przypadku zamrożenia budżetu wydatki są częściowo zamrożone - tj. mogą zostać poniesione dopiero po oddzielnym przeglądzie. Ważne:
- Zamrożenie nie oznacza całkowitego zamrożenia wydatków.
- Prawnie określone i bieżące zadania pozostają nieograniczone.
- Wydatki, które mogą zostać odroczone lub dla których konieczne jest nowe ustalenie priorytetów, np. na zakupy, które nie zostały jeszcze dokonane, są zamrożone.
Celem jest zabezpieczenie zdolności miasta do działania i ustabilizowanie budżetu bez narażania kluczowych usług dla obywateli.