10 dni - 10 krajów. Etap 24: Praska Wiosna i Aksamitna Rewolucja
10 dni - 10 krajów
Podróż przez Europę Wschodnią
Etap 24: Praska Wiosna i Aksamitna Rewolucja
Historia demokratycznych protestów będzie niewątpliwie istotną częścią Centrum Przyszłości w Jenie. Z tym tematem będziemy się również wielokrotnie konfrontować podczas naszej podróży po Europie Środkowo-Wschodniej. W tym kontekście historie są skondensowane w centrum Pragi jak w mało którym miejscu.
Plac Wacława jest zarówno historycznie, jak i obecnie miejscem demokratycznego protestu. Dla obywateli NRD Praska Wiosna 1968 roku była wybitnym wydarzeniem, które najpierw wzbudziło niezliczone nadzieje na liberalizację systemów państwowych w Układzie Warszawskim, a następnie, po jej krwawym stłumieniu, doprowadziło do ogólnego letargu.
Dziś ślady w miejscu wydarzeń kojarzą się przede wszystkim z nazwiskiem Jana Palacha. Czeski student wybrał ekstremalną formę protestu około pięć miesięcy po inwazji Armii Czerwonej i cofnięciu reform, kiedy to rankiem 19 stycznia 1969 roku oblał się benzyną na schodach Muzeum Narodowego, podpalił się i wbiegł na Plac Wacława. Zaledwie kilka godzin później około 200 tysięcy osób spontanicznie zebrało się na demonstrację. Palach stał się męczeńską postacią ruchu oporu.
Dwadzieścia lat po tych wydarzeniach Plac Wacława ponownie stał się centrum protestów podczas Aksamitnej Rewolucji. W szczytowym momencie demonstracji, pod koniec listopada 1989 r. zebrało się tu około 800 tys. ludzi, którzy domagali się dymisji Biura Politycznego.
Wizyta w tym miejscu daje nam wyobrażenie o tym, co się stało, i przypomina o licznych miejscach historycznych protestów w Niemczech Wschodnich, a także poza nimi, które mają być połączone w sieci ośrodków przyszłości w Jenie.
Do historii Jana Palacha nawiązał Vojtěch Kyncl, historyk, który studiował m.in. w Jenie, a obecnie jest pracownikiem Akademii Nauk w Pradze, która ma być częścią sieci Future Centre. We wstępnej rozmowie z nim stało się jasne, jak ważne jest rozszerzenie tych połączeń, aby zachować także niezależność pracy naukowej. W Czechach, wyjaśnia Vojtech, ta wolność została ostatnio poważnie zagrożona.
Tekst i zdjęcia: Christian Faludi
Kontekst wyjazdu:
https://rathaus.jena.de/de/von-jena-aus-10-laender-10-tagen
