Szczyt kolejowy w Jenie: jasny komunikat dla Deutsche Bahn i rządu federalnego

Pod patronatem prezydenta Turyngii prof. dr Mario Voigta w czwartek 26 czerwca 2025 r. w Jenie odbył się szczyt kolejowy wysokiego szczebla poświęcony przyszłości transportu dalekobieżnego we wschodniej Turyngii. Okazją było ogłoszenie planów Deutsche Bahn (DB) dotyczących cięcia linii międzymiastowych IC 51 i IC 61, co oznaczałoby prawie całkowitą rezygnację z usług.

Oprócz przedstawicieli Deutsche Bahn Fernverkehr AG i Federalnego Ministerstwa Transportu, w szczycie wzięli również udział członkowie parlamentu federalnego i krajowego, liczni burmistrzowie oraz przedstawiciele biznesu i nauki z Turyngii, Saksonii i Saksonii-Anhalt.

Jednoznaczny polityczny postulat ochrony środowiska

Przewodniczący Rady Ministrów Mario Voigt podkreślił podczas szczytu: "Jena jest centralnym ośrodkiem gospodarczym i naukowym o międzynarodowym znaczeniu we wschodnich Niemczech. Każdy, kto nie chce zagrozić przyszłości tej lokalizacji, ale raczej aktywnie ją kształtować, musi zapewnić atrakcyjne połączenia transportowe na duże odległości z miastem światła. Jest dla nas jasne, że wschodnie serce Zielonego Serca Niemiec nie może zostać odcięte". Według Voigta, w przypadku transportu dalekobieżnego obowiązuje następująca zasada: "To nie popyt determinuje podaż, ale odwrotnie. Tam, gdzie istnieją atrakcyjne i dobrze widoczne połączenia, ludzie będą z nich korzystać - jak pokazują liczne przykłady w całych Niemczech". Jest to kolejny powód, dla którego rząd Turyngii widzi ogromną szansę w atrakcyjnych usługach transportu dalekobieżnego dla Jeny. "Silny, funkcjonujący węzeł IC w Jenie nie jest indywidualnym interesem, ale siłą napędową dla całej wschodniej Turyngii. Rozbudowa i elektryfikacja MDV jest kolejnym istotnym krokiem w wyznaczaniu kursu. W końcu atrakcyjne połączenia kolejowe nie tylko wzmacniają mobilność. Są one wyrazem równych warunków życia i, co nie mniej ważne, motorem dynamiki gospodarczej w regionie".

Sekretarz stanu Christian Hirte (Federalne Ministerstwo Transportu) również podkreślił znaczenie połączeń w wiadomości wideo i wyraził szczególne życzenie, aby DB zapewniła dwugodzinną usługę w sieci międzymiastowej dla regionu.

Burmistrz Jeny dr Thomas Nitzsche podziękował uczestnikom za konstruktywną wymianę poglądów. "Będziemy nadal dążyć do zachęcającego podejścia jako partnerzy. Szczyt kolejowy uwrażliwił koleje i rząd federalny na fakt, że w Jenie i regionie istnieje potencjał dla dalekobieżnego transportu pasażerskiego. Wspólnie z sąsiednimi miastami położonymi wzdłuż obu linii chcemy je promować i wyjaśnić kolei, że Jena i region potrzebują połączenia z transportem dalekobieżnym".

Biznes i nauka wymagają niezawodnych połączeń bezpośrednich

Zapotrzebowanie na silne dalekobieżne połączenia transportowe spotkało się również z szerokim poparciem regionalnych społeczności biznesowych i naukowych. Kilka osób kwestionowało, czy Deutsche Bahn zapewnia obecnie usługi odpowiednie do potrzeb regionu. Szczególnie podkreślano potrzebę niezawodnych połączeń z Lipskiem, Berlinem i Frankfurtem oraz ich lotniskami - zarówno dla osób dojeżdżających do pracy, jak i dla osób podróżujących służbowo, międzynarodowych specjalistów i naukowców.

DB zapewnia ograniczoną ciągłość działania linii 61

Deutsche Bahn zgodził się nie przerywać eksploatacji linii IC 61 (Saalbahn) pomimo gwałtownego wzrostu cen torów i energii oraz obecnego niskiego wykorzystania przepustowości, ale kontynuować ją w ograniczonym zakresie. Celem jest osiągnięcie opłacalnego nowego modelu operacyjnego. Minister Voigt zapowiedział rozmowy ze swoimi odpowiednikami z Bawarii, Saksonii-Anhalt i Saksonii w celu znalezienia rozwiązań wspólnie z DB i rządem federalnym.

Perspektywy dla linii 51 po elektryfikacji

W odniesieniu do linii IC 51, DB stwierdziło, że zamierza ponownie oferować usługi dalekobieżne na Central Germany Link (MDV) po zakończeniu prac elektryfikacyjnych. Planowane jest przedłużenie do Chemnitz.

Wyraźna krytyka obecnej jakości usług

Kilku uczestników ostro skrytykowało obecną jakość działania linii IC: częste odwołania, czasami z krótkim wyprzedzeniem lub trwające tygodnie, opóźnienia i utracone połączenia znacznie ograniczyły korzyści. Skrytykowano również brak integracji taryf i słabą widoczność w systemach informacyjnych DB. Sąsiednie gminy zasygnalizowały chęć pomocy w zwiększeniu rozpoznawalności usługi.

Podstawowy problem: brak warunków ramowych ze strony rządu federalnego

Szczyt wyraźnie pokazał, że ekonomicznie opłacalny transport dalekobieżny w regionie nie jest już możliwy bez dostosowania do federalnych ram politycznych. Zgodnie z niemiecką konstytucją, rząd federalny jest odpowiedzialny za zapewnienie transportu dalekobieżnego jako całości. Jeśli tak się nie stanie, istnieje ryzyko stopniowego wycofywania się transportu dalekobieżnego z regionów - z ogromnymi negatywnymi konsekwencjami dla gospodarki i społeczeństwa.